وکیل زهرا عطایی صابر | گروه حقوقی عطایی صابر ۰۹۱۲۸۳۹۸۸۹۱

وکیل اسم و صفت الهی

Blog Title
2022/10/29

کلمه مقدس وکيل از اسماء الله و نيز از صفات ذات ايزدي است و براي ما مايه فخرو مباهات است که نام شغل ما ماخوذ از اسماء الحسني است. لفظ وكيل در قرآن 24 بار وارد شده و در چهارده مورد، وصف خدا قرار گرفته است مانند:
خالِقُ كُلِّ شَىء فَاعْبُدُوهُ وَهُوَ عَلى كُلّ شَىء وَكِيل. وَ للّهِ ما فِى السَّمواتِ وَ ما فِى الأَرْضِ وَ كَفى بِاللّهِ وَكِيلاً. إِنَّ عِبادى لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطان وَ كَفى بِرَبِّكَ وَكيلاً
به نقل از ابن فارس:ماده وکل به معنای اعتماد به دیگری در کاری استواگذاردن کار به ديگري و اکتفا کردن به اوست. «وکيل» ، کسي است که کارها به او واگذار مي‌شود و در معناي فاعلي، حافظ و نگاهبان است.. به همین دلیل به وکیل وکیل می گویند زیرا کاری به او واگذار می شود. همچنین راغب در مفردات خود می گوید توکل یعنی به غیر اعتماد کنی و او را نایب خود قرار دهی دهى و ـ لذا ـ مى فرمايد: (وَ كَفى بِاللّهِ وَكيلاً...) يعنى «به او بسنده كن تا كارهاى تو را انجام دهد». ولی باید توجه نمود وکالت های حقوقی به معنی نایب گیری و اعتماد به شخص وکیل است. ولى وكيل گرفتن خدا، معنى بالاتر از اين دارد و آن واگذارى كار به او است به هر صورتى كه بخواهد، و به همين جهت مى فرمايد:..وَ قالُوا حَسْبُنَا اللّهُ وَ نِعْمَ الوَكيل وکیل همیشه باید حافظ منافع موکل باشد به همین دلیل گاهی به معنی حفیظ نیز به کار می رود. حفيظ مربوط به حفظ از مضرات است؛ اما وکيل جلب کننده منفعت و خيرات است؛ وکیل متولي امور آنان در جلب منافع و خيرات نيست چنانكه مى فرمايد: (اللّهُ حَفيظٌ عَلَيْهِمْ وَ ما أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِوَكيل...) چنانكه مى فرمايد: (مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيْها وَ ما أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِوَكِيل...) شخص چرا وکیل می گیرد؟ اول:صاحب کار از انجام آن کار ناتوان و عاجز است. دوم:وکیل در انجام کار از بصیرت و آگاهی و تجربه بیشتری برخوردار است. درمورد وكيل گرفتن خدا، هر دو شرط به نحو اتم موجود است، انسان به عجز و ناتوانى خود در زندگى معترف است، وخدا نيز داناتر و تواناتر بر انجام كار است از اين جهت مردان عارف كارها را به خدا واگذار مى كنند چنان كه مى فرمايد: (وَ تَوَكَّلْ عَلَى الحَىِّ الَّذِى لا يَمُوت...). و نيز مى فرمايد: (...وَ مَنْ يَتَوكَّلْ عَلَى اللّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ...) تدبير کننده کارها قرآن کريم مي‌فرمايد: «هَا أَنْتُمْ هَؤُلَاءِ جَادَلْتُمْ عَنْهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا فَمَنْ يجَادِلُ اللَّهَ عَنْهُمْ يوْمَ الْقِيامَةِ أَمْ مَنْ يكُونُ عَلَيهِمْ وَكِيلًا»: هان شما همان کساني هستيد که در زندگي اين جهان از آنان دفاع کرديد؛ اما کيست که در برابر خداوند در روز رستاخيز از آنان دفاع کند يا چه کسي است وکيل و حامي و تدبيرکننده امور آنان باشد؟ از آنجا که وکيل کسي است که انجام کار به او واگذار مي‌شود، اينجا نيز وکيل به معناي فردي است که بتواند کارهاي آنان را به سامان برساند. خداوند با استفهام تقريري به آنان گوشزد مي‌کند در قيامت وکيلي که مدافع آنان باشد وجود ندارد.